پیش سازی : در روشهای مرسوم ساخت و ساز یک بنا، معمولاً شاهد این هستیم که اجزا، قطعات و مواد مصرفی مورد نیاز برای برپایی آن در سایت کارگاهی مورد نظر گرد هم آمده و طی ترکیب شدن با یکدیگر، اسکلت اصلی ساختمان را تشکیل میدهند . این در حالیست که در روشی نوین که آن را پیش سازی (Prefabrication) میخوانیم، همه محصولات و اجزای مورد نیاز دقیقاً به همان شکلی که باید مورد استفاده قرار گیرند درآمده و سپس این قطعات پازل گونه به منظور مونتاژ و سرهم شدن به سایت مذکور منتقل میشوند .
تئوری و روند پیش سازی
زمانی که به مراحل ساخت یک بنا به روشهای مرسوم در کشورمان دقت میکنیم، میبینیم که ساخت این بنا در حدود یک سال طول کشیده، در طول مدت برپایی این سازه مواد اولیه بسیاری نظیر انواع تیرآهن و میلگرد، شن و ماسه، گچ و سنگ و سایر مواد مصرفی در ساختار مورد نظر در یک مکان تلنبار شده بدین ترتیب کارفرما خود را با مشکل کمبود جا و به فراخور آن بینظمی، افزایش هزینههای پرتی، افزایش زمان ساخت و افزایش خطر سرقت این مواد درگیر میکند .
این در حالیست که طبق تئوری پیش سازی ، کارهای مشابه باید به طور پیوسته یا همزمان انجام شوند! در همین رابطه با گروهبندی عملیاتهای مختلف که موجب به وجود آمدن شرایط سریکاری میشود، نیروی کار حرفهای و زبده با در اختیار داشتن فضا و تجهیزات مورد نیازش و همچنین انجام اقدامی که در پی تکرار ملکه ذهن وی شده است کارها را در یک کارخانه با سرعت بیشتری انجام میدهد ؛ فلذا بیدلیل نیست که در انبوهسازی و پروژههایی با تکرار یک طرح کلی، زمان و هزینههای انجام آن با پیشساختگیکاهش مییابند .
به هنگام ساخت یک ساختمان پیش ساخته ، به جز شالوده ساختمان که باید آرماتور بندی شده و نیازمند استفاده از این مصالح است، سایر قسمتها در کارخانههای متخصص حوزه ساختمان پیش ساخته و تولید سازه lsf آماده شده و در زمانی بمراتب کوتاهتر، بواسطه پیچ و مهره و سایر روشهایی که قابلیت جابجا شدن سریع را دارند برپا میشوند .
تاریخچه ساخت بناهای پیش ساخته
زمانی که به تجهیزات و قطعاتی که برای ساخت یک خانه پیش ساخته امروزی لازم است نگاه میکنیم، به اشتباه اینگونه تصور میشود که این خانههایی که از قضا مدت زیادی هم نیست که وارد ایران شدهاند دارای پس زمینه محدود و عمر کوتاهی بودهاند و بدون کمک تجهیزات یا هنر مهندسین و صنعتگران امروزی قابل طراحی و ساخت نمیباشند .
این در حالیست که قریب به 3800 سال پیش از میلاد مسیح، ساکنین انگلیس امروزی از این متد برای برپایی راههای جادهی خود استفاده کرده و از الوارهای برش خورده و پیش ساخته به جای ساخت مصالح در محل برای برپایی آن استفاده کردهاند. به عنوان مثال در جاده Sweet Track یا «باریکه سویت» قطعاتی مونتاژ شده پیدا شده است که نشان میدهد قطعات پازل گونه آن در جای دیگری ساخته و سپس به اینجا منتقل شده است .
به عنوان مثالی دیگر، قریب به 2000 سال پیش پادشاهان سریلانکایی در قلمروهای Anuradhapura و Polonnaruwa به منظور ساخت بناهایی غولپیکر، برخی از قسمتهای این بنا را به نحوی طراحی میکردند که بتوان آن را در محل دیگری ساخت و سپس به سازه اصلی الصاق کرد .
ایجاد تحولاتی محسوس در معماری پرتغال و انگلیسی
همانطور که احتمالاً میدانید در سال 1755 زلزلهای مهلک لیسبون پایتخت پرتغال را لرزانده و موجب بروز خساراتی بی سابقه در منطقه Baixa شد، به طور که برای بازسازی آن نیاز به طرحی عظیم ، زودبازده و ارزان در مقیاسی بزرگ بود، طرحی که بواسطه پیش سازی خانههایی چوبی موجب کنترل پیامدهای منفی ناشی از این زلزله شد .
در همین رابطه Sebastião José de Carvalho e Melo ملقب به Conde de Oeiras به عنوان یکی از سرشناسترین سیاستمداران تاریخ پرتغال و قدرتمندترین وزیر سلطنتی D. Jose I در پی حادثه فوق دست به ابداع سبک معماری و شهرسازی Pombaline زد که در آن خانههایی پیش ساخته و ضد زلزله در ارتفاع زیاد و طولی چند طبقه زمینهای خارج شهر را در بر میگرفتند .
با گذر زمان و ورود به عصر حاضر، استرالیاییها از جمله شاخصترین ملیتهایی بودند که دست به واردات خانههای پیش ساخته از انگلستان زدند . این روش که در طول جنگ جهانی آزمون خود را پس داده و بسیاری از جنگ زدگان لندنی را سرپناه داده بود، اینک با درنوردیدن مسافتی طولانی و همچنین پذیرش تغییرات جدید و مفید (از جمله استفاده از سیمان در ساختار این محصول) به دست مردم کشورهای دیگر نیز میرسید .
با عنوان یک مثال شاخص دیگر از پیش سازی میتوان به از کاخ بلورین (The Crystal Palace) اشاره کرد، بنایی که در قرن 19 و به وسیله آهن و شیشه ساخته شده است. ایستگاه کوچک قطار اکسفورد را میتوان نمونه کوچکتر آن دانست .