خانه های گنبدی پیش ساخته : اولین چیزی که با شنیدن کلمه گنبد از ذهنتان عبور می کند چیست؟ احتمالاً این کلمه بیشتر شما را یاد حرم یک امامزاده یا یکی از امامان و اهل بیت می اندازد. شاید هم برخی با شنیدن این کلمه فکرشان به سمت یکی از شهر های شمال شرقی کشور معطوف شود؛ اما گنبد ها در واقع نوعی از سازه های انسانی هستند که از دیرباز در معماری های ایرانی جای داشتند. در تمام ساختمان های اعصار گذشته از مساجد گرفته تا کاروانسراها ، آب انبار ها و حتی منازل مردم سقف هایی به شکل گنبد وجود داشت که فواید زیادی برای اهالی آن ساختمان داشته و حتی امروزه نیز در بسیاری از منازل بافت قدیمی برخی شهر ها نمونه هایی از آن معماری دیده می شود.
سقف منازل به دلایل مختلفی گنبدی شکل ساخته می شوند. به عنوان مثال به این دلیل که فاصله کف اتاق تا بالاترین نقطه خانه بیشتر از سقف های تخت است و در تابستان وقتی هوای گرم به بالا می رود، به واسطه وجود حفره هایی بر روی این سقف های گنبدی شکل از آن قسمت خارج می شود و یک تهویه طبیعی در خانه ایجاد می گردد. همچنین به دلیل شکل سقف آفتاب نمی تواند بر روی تمام آن بتابد و برخلاف سقف های تخت همیشه قسمتی از آن در سایه قرار دارد که این خود باعث کاهش گرمای خانه می شود.
اما در این مطلب قصد داریم به معرفی خانه های گنبدی پیش ساخته بپردازیم که اخیراً طرفداران زیادی را به خود جذب کرده اند. خانه های گنبدی از انواع ساختمان های پیش ساخته هستند که به دلایل مختلفی در بازار ساخت و ساز شناخته شده اند و افراد زیادی اقدام به نصب این نوع از خانه ها کرده اند. این ساختمان ها مانند سایر خانه های پیش ساخته از قطعات آماده ای که قبلاً در کارخانه ساخته شده اند تشکیل می شوند.
روش ساخت این خانه های گنبدی پیش ساخته به این شکل است که ابتدا طراحی آن بر حسب متراژ زمینی که مشتری قصد دارد خانه را در آنجا قرار دهد و همچنین آپشن هایی که او مورد نظر دارد انجام می گیرد. به عنوان مثال تعداد اتاق هایی که می خواهد در این خانه وجود داشته باشد، حمام و سرویس بهداشتی ، آشپزخانه و محل قرارگیری درب و پنجره ها و تمام جزئیاتی که برای ساخت یک خانه معمولی مورد توجه قرار می گیرد در طراحی آن لحاظ می شود. سپس قطعات آماده بر اساس نقشه ای که توسط تیم مهندسی کشیده شده است در کارخانه ساخته می شود.
پس از ساخته شدن قطعات و انتقال آنها به محل مورد نظر ، پروژه نصب خانه آغاز می شود. در آغاز کار ابتدا نقشه مورد نظر به صورت خط کشی بر روی زمین اعمال می شود. سپس ریل های مخصوص که وظیفه نگهداری دیوارها را دارند روی خطوط نقشه نصب شده و با روش های مختلف ( بر حسب جنس زمین مثل خاک ، بتن یا آسفالت ) به زمین متصل شده و محکم می شوند.
در مرحله بعدی قطعات آماده یکی یکی سر جایشان و داخل ریل ها قرار می گیرند و سپس با استفاده به این ریل ها محکم بسته می شوند. با پیشروی کار کم کم شکل اصلی ساختمان که از خانه های گنبدی پیش ساخته است مشخص می شود. پس از آنکه تمام دیوارها سر جایشان قرار گرفتند در مرحله بعد که به نصب بیرونی معروف است شروع به ترمیم ساختار بیرونی می کنند. در این مرحله درب ها و پنجره ها و دیگر مواردی که در نمای بیرونی ساختمان وجود دارند نصب می شوند و پس از آن صاحب این ساختمان پیش ساخته می تواند به رنگ آمیزی و تزیین نمای بیرونی ساختمان خود به شکل دلخواه بپردازد.
در مرحله آخر از از نصب این خانه های گنبدی شکل فضاسازی داخلی آن انجام می گیرد که به نصب تجهیزاتی مانند لوازم سرویس بهداشتی ، حمام ، روشنایی خانه و دیگر موارد ضروری گفته می شود. گفتنی است که این خانه های گنبدی پیش ساخته در برابر زلزله تقریبا به صورت کامل مقاوم هستند و این یکی از دلایلی است که بسیاری از عاملین ساخت و ساز این روز ها رو به استفاده از این نوع خانه ها در ساخت ویلاها و خانه های ویلایی آورده اند.

خانه پیش ساخته ضد زلزله : در این یادداشت قصد داریم پس از مقدمه کوتاهی در مورد زلزله و اهمیت توجه به آن ، به قیمت خانه پیش ساخته ضد زلزله و همچنین دلایل اهمیت گسترش این نوع ساختمان ها بپردازیم. از نظر علمی جابجایی لایه های زیرین پوسته زمین و برخورد این لایه ها به یکدیگر سبب آزاد شدن انرژی زیادی می شود که به موجب آن زلزله به وجود می آید. کشور ما شرایط جغرافیایی خاصی دارد ، در کمربند زلزله کره زمین و روی گسل های فعال آن واقع شده است و از سرزمین هایی است که هر لحظه احتمال لرزش زمین در آن وجود دارد. در طول تاریخ زمین لرزه های کوچک و بزرگ بسیاری گوشه گوشه این خاک را لرزانده و در برخی موارد خسارات مالی و جانی جبران ناپذیر زیادی به بار آورده اند .

مردم ما نیز خاطرات بسیار تلخی از زلزله دارند. از دست دادن تعداد زیادی از هموطنانمان در منجیل رودبار ، از بین رفتن اهالی و بناهای تاریخی بم مانند ارگ خشتی آن ، بی خانمان شدن بسیاری دیگر از هموطنانمان که همین اواخر در کرمانشاه به این آزمایش الهی گرفتار شده و بسیاری از اتفاقات ریز و درشت و تلخ دیگر؛ تمام این ها در خاطرات این آب و خاک تا ابد زنده خواهد بود.

با وجود اینکه علم و تکنولوژی روز به روز و از جهات مختلف پیشرفت می کنند و هر بار در عرصه های متنوع کشفیات ، اختراعات ، تولیدات و ابداعات خارق العاده ای به جهان ارائه می کنند ، اما هنوز هیچ راه کار علمی برای پیش بینی زلزله و رفع خسارات جانی آن ارائه نشده است. تنها راهی که در کشورهای پیشرفته برای جلوگیری از خسارات زلزله پیش بینی شده است احتیاط و ترویج فرهنگ زلزله است. آموزش های رفتاری مناسب برای مواقع ضروری ، ساخت خانه ها و ساختمان های ضد زلزله و برنامه هایی که خسارات زلزله را به کمترین حد ممکن برسانند و بسیاری از برنامه های پیشگیرانه برای کاهش خسارات ناشی از زلزله امروزه در کشورهای پیشرفته و صنعتی دنیا انجام می شود. استفاده از خانه های پیش ساخته نیز یکی از همین راهکار های مهم آنها است.

در این میان در کشور ما هم با جدی تر گرفته شدن خطر زلزله و بروز شایعات مختلف در بین عوام درباره زمان وقوع زلزله بعدی ، نقش پر رنگ خانه های پیش ساخته بیشتر از قبل نمایان می شود. مزایای ساختمان پیش ساخته همچون نصب سریع و آسان این ساختمان ها ، ضد زلزله و عایق بودن آنها ، تنوع این سازه ها در شکل و ابعاد ، قابلیت طراحی دلخواه نقشه این خانه ها و همچنین مناسب بودن قیمت خانه پیش ساخته ضد زلزله به نسبت هزینه های ساخت و ساز های سنتی از دلایلی است که سازندگان , معماران و مهندسان ساخت و ساز و عمرانی این روزها بیش از پیش میل به استفاده از ساختمان های پیش ساخته در پروژه های ساخت و ساز خود دارند.

اجازه دهید مثالی برایتان بزنیم تا بیشتر و شفاف تر به مزیت های این نوع خانه ها پی ببرید. همانطور که می دانید برای ساخت یک واحد ساختمانی ( که بر فرض ویلایی باشد ) حداقل چند ماه زمان لازم است. خرید بسیاری از مصالح مانند تعداد زیادی آجر ، سیمان ، ماسه ، گچ ، لوله ، میل گرد ، کاشی ، سرامیک و غیره که فقط برای ساخت اسکلت اصلی آن لازم است. علاوه بر این خرید هایی مانند شیرآلات ، در و پنجره ، ابزار و لوازم الکتریکی ، ایزوگام و ده ها خرید دیگر که در نهایت با یک حساب سر انگشتی خواهید دید هزینه بسیار هنگفتی را برای ساخت یک واحد مسکونی بر دوش شما قرار داده است. این ها تازه جدا از هزینه هایی است که به بنا ، لوله کش ، برقکار ، کارگر ، راننده و چندین نفر دیگر باید پرداخت کنید.

با یک محاسبه ساده می توان فهمید که با استفاده از ساختمان های پیش ساخته به خاطر سهولت در نصب آنها ، زمان بسیار کمتری را برای ایجاد یک واحد مسکونی با کیفیت صرف می کنید . علاوه بر این با توجه به اختلاف فاحش قیمت خانه پیش ساخته ضد زلزله با نمونه های سنتی ساز آن عملاً انتخاب این نوع از ساختمان ها معقول ترین و به صرفه ترین راه برای ایجاد سازه های ضد زلزله خواهد بود.

یکی از بارزترین نشانه های پیشرفت صنعتی انسان در جوامع امروزی استفاده از ساختمان پیش ساخته در زمینه ساخت و ساز اماکن و خانه ها است. شاخه ای از این صنعت نوین ساخت خانه پیش ساخته بتنی سبک است که قصد داریم در ادامه پس از مقدمه ای کوتاه به آن بپردازیم و چگونگی اجرای یکی از این خانه ها رو به صورت مرحله به مرحله بیان کنیم.
تا چند دهه پیش خانه ها ، ساختمان های اداری و غیره با صرف وقت زیاد ، نیروی انسانی فراوان و هزینه های گزاف ساخته می شدند. ابتدا پی ساختمان طی مراحل سخت بتن ریزی می شد. پس از گذشت چند روز که سیمان پی خانه کاملاً خشک می شد آجر چینی به روی آن آغاز می گردید که بر حسب متراژ آن ساختمان مدت معینی به طول می انجامید. در مرحله بعد پس از آنکه دیوارهای آجری و یا بلوکی تا سقف خانه بالا رفت عملیات ساخت سقف آغاز می شد. این در حالی بود که در داخل هم سیمان کاری ، برق کاری ، گچ کاری و بسیاری از کارهای دیگر در همان حین در حال انجام بود. به این ترتیب همانطور که مشاهده کردید ساخت خانه ها به روش سنتی مدت زمان زیادی به طول می انجامید. البته موضوع هزینه های آن نیز خود بحث جدا گانه ای به حساب می آید که احتمالاً به خوبی به آن واقف هستید.
شیوه نوینی که در سال های اخیر صنعت ساخت و ساز دنیا رو متحول کرد استفاده از ساختمان های پیش ساخته به خصوص خانه پیش ساخته بتنی سبک به جای انواع خانه ها و سازه های سنتی بود. این ساختمان ها به صورت قطعات جدا از هم در کارخانه تولید می شوند و به سمت محل پروژه ارسال می گردند. ساختمان های پیش ساخته در انواع و جنس های مختلفی تولید می شوند که در این مطلب قصد ما معرفی تنها یک نوع از آنها است.
شیوه کار در ساخت این نوع خانه های به این شکل است که ابتدا نقشه مورد نظر بر روی زمینی که قصد احداث ساختمان در آنجا را دارند کشیده می شود. سپس بر روی خطوط نقشه که روی زمین کشیده شده ریل های مخصوصی که برای جا افتادن صفحات بتنی طراحی و تولید شده اند قرار می گیرند که با بست های سفت و محکمی در زمین فرو رفته و به آن می چسبند.
در ادامه کار قطعات مستطیلی شکل بتنی که در کارخانه با طول و عرض های ثابت ساخته شده اند ( طول این قطعات عموماً همان ارتفاع سقف خانه خواهد بود ) یکی یکی به صورت عمودی در این ریل ها قرار می گیرند و به هم چفت می شوند. لازم به ذکر است که برخی از این قطعات که قبلاً در نقشه ساختمان مشخص شده اند دارای برش هایی هستند که به منظور استفاده به عنوان درب ها و پنجره های خانه ایجاد شده اند. پس از آنکه قطعات خانه پیش ساخته بتنی سبک به صورت کامل در کنار هم قرار گرفتند چسب های مخصوصی از داخل و بیرون فضای خانه به قسمت هایی که این قطعه های بتنی به هم چفت شده اند زده می شود تا از ورود و خروج گرما و سرما ، حشرات ، باران و از این دست موارد جلوگیری شود.
در این مرحله و با سرپا شدن دیوار های خانه ، پنجره ها و درب های ساختمان در جای خود قرار گرفته و نصب می شوند. سپس نوبت به سقف خانه می رسد که قطعات فلزی بزرگ و مثلثی شکل در چند محل مشخص روی سقف خانه قرار می گیرند و با استفاده از بسط های تعبیه شده در محل های مخصوص خود چفت می شوند. سپس ورقه های محکمی که عموماً از جنس های سبک مانند آلومینیوم یا فوم های محکم و غیرقابل نفوذ هستند به صورت شیروانی روی این قطعات نصب می شوند. پس از این مرحله کارهای بعدی که انجام می شود کاملاً سلیقه ای خواهد بود ، به عنوان مثال کارفرما می تواند سقف خود را با سفال تزئین کند و یا از صفحات خورشیدی برای تامین برق خانه استفاده کند. همچنین او بر حسب سلیقه خود می تواند دیوار های خانه را رنگ کند یا از کاغذ های دیواری برای زیبایی داخلی آن استفاده نماید. در انتها بسیاری از کارهای دیگر را می توان نام برد که می شود روی خانه پیش ساخته بتنی سبک انجام داد و این یکی از بزرگترین مزایای استفاده از ساختمان پیش ساخته این است که می توان هر گونه تغییر دلخواهی در آنها انجام داد و قدرت مانور شما در چگونگی آرایش و تزئین خانه بسیار بیشتر از خانه های سنتی ساز خواهد بود.

ساختمان پیش ساخته خوابگاهی : ساخت خانه و سرپناهی برای زنده ماندن از اولین روزهایی که انسان ها بر روی زمین پا نهادند از نیاز های ضروری آنها بود . انسان ها خیلی زود دریافتند که برای در امان ماندن از گزند باد و باران و بلایای طبیعی و حیوانات وحشی و دیگر خطراتی که جان آنها را در فضای باز تهدید میکند باید به مکان هایی مثل غارها و شکاف های به وجود آمده در کوه ها یا پستی و بلندی هایی که در زمین ایجاد شده بود بروند و زمان هایی را که نیاز به گشتن به دنبال غذا و شکار ندارند در این مکان ها بگذرانند تا بتوانند با خیال آسوده استراحت کرده و خود را از انواع خطرات بیرون حفظ کنند.

سالها گذشت و تمدن بشری روز به روز پیشرفت کرد ، انسانها از غارنشینی تبدیل به موجوداتی شدند که می توانستند سنگ ها را خرد و درختان جنگل را قطع کنند و با چوب و سنگ برای خود کلبه های امن تری نسبت به غارها بسازند. از آن زمان تا به امروز مدت زیادی می گذرد. پس از آنکه انسان صنعت را شناخت و اختراعات و اکتشافات بسیاری جوامع انسانی را تکان داد و انقلاب صنعتی تمام دنیا را فرا گرفت ، بشر پس از گل و خاک روی به آجر و گچ و سیمان آورده و پس از آن برج های بلند را با آهن و ده ها نوع ماده و آلیاژ های مختلف ساخته و با این فعل و انفعالات سازه های انسانی سر به فلک کشیدند. اما این آخر ماجرا نبود. هرچه انسان به جلوتر می رفت ابداعات و اختراعات جدید او ، تحولات بزرگتری در نوع زندگی بشر ایجاد می کرد.

امروزه اما با پیشرفته تر شدن علم و تکنولوژی انسانی اهدافی محقق شده است که به جرات میتوان گفت اگر چند سال پیش کسی در مورد آنها سخن میگفت یا به او می خندیدند و یا به دیوانگی متهم میشد. یکی از آن اهداف ساختمان پیش ساخته خوابگاهی است. به زبان ساده اگر بخواهیم توضیح دهیم ساختمان های پیش ساخته به ساختمان هایی گفته می شودکه نیاز به ساخته شدن سنتی ندارند ! در واقع این ساختمان ها سازه هایی هستند که قطعات تشکیل دهنده شان در یک مکان دیگر ( عموماً کارخانه) به صورت مجزا و به شکلی قابل حمل ساخته می شوند و در محلی که قرار است نصب شوند همانند خانه سازی یا لِگو بریک کودکان روی هم سوار می شوند.

حتماً تا به حال به چشمتان خورده است که ایستگاه های پلیس در برخی خیابان ها و میادین شلوغ شهر در همین ساختمان های پیش ساخته است بنا شده و یا در مکان هایی که ساخت و ساز در حال انجام است - به خصوص مکان هایی که پروژه های ساخت ساز بزرگ و زمان بری در حال انجام است - کانکس ها یا کاروان هایی در اطراف این پروژه ها قرار داده شده که از آنها برای اسکان و خواب کارگران و همینطور انجام کارهای اداری پروژه و یا نگهداری برخی مصالح که نباید در فضای آزاد نگهداری شوند استفاده می شوند.

با توجه به این مشاهدات باید گفت که این نوع ساختمان پیش ساخته به دلیل داشتن ابتدایی ترین بخش های ابنیه مورد نیاز زندگی انسان ( به عنوان مثال دستشویی یا بخشی به عنوان آشپزخانه) می تواند حداقل هایی را برای ساکنین خود فراهم آورند . این در حالیست که همین سازه ها با اعمال شرایط مطلوب شخصی و اندکی ذوق و سلیقه فنی می توانند به خانه ای با فضای دلپذیر در عین کوچک بودن خود تبدیل شوند . در همین رابطه ساختمان پیش ساخته خوابگاهی به این دلیل حائز اهمیت و قابل توجه است که از یک سوی هزینه های سنگینی را برای دانشگاه ها در مقایسه با ساخت یا اجاره خانه های سنتی ساز نداشته و این سازمان ها می توانند به راحتی بودجه اسکان دانشجویان را فراهم کنند و از سویی دیگر این نوع فضا ، امکانات و تقسیم بندی منافع پاسخگوی نیاز ساکنین این ابنیه می باشد .