زلزله و سازه های LSF : زمانی که به بررسی بزرگترین زلزله های تاریخ – نمونه های به ثبت رسیده – می‌پردازیم ، به مواردی 9 ریشتری به بالا بر می خوریم که والدیویا – شیلی 1960، آلاسکا - ایالات متحده آمریکا 1964، سوماترا – اندونزی 2004، کامچاتکا – روسیه 1952 و توهوکو – ژاپن 2011 از جمله شاخص ترین آن ها می باشند . همانطور که می بینیم اثری از زلزله های ۷.۹ ریشتری دامغان در سال ۲۳۵ شمسی، ۷.۴ ریشتری سیلاخور در جنوب بروجرد به سال 1287، 7.4 ریشتری رودبار و منجیل سال 1369، زلزله 7.2 ریشتری بویین زهرا در سال 1341، 6.6 ریشتری بم در سال 1382 و ... در آن وجود ندارد؛ پس چرا تا این حد این زلزله ها در ذهن ما بزرگ به نظر می رسند؟
با گذر از اینکه در این رویدادها تعدادی از هموطنانمان را از دست داده و طبعاً داغ از دست دادن این افراد برای ما بیشتر از نمونه های خارجی آن می باشد، شاید بتوان عدم وجود سازه هایی ایمن و ضد زلزله در مقایسه با کشورهای پیشرفته تر را عاملی برای این حد از خسارت و تعداد تلفات دانست .

با اینکه عواملی نظیر
• شدت یک زلزله که با میزان ریشتر آن عنوان می‌شود،
• فاصله کانون زلزله از سطح زمین – به طور ویژه از مناطق مسکونی،
• تراکم جمعیت و میزان سازه های موجود در منطقه زلزله زده،
• مدت زمان لرزیدن زمین و شتاب آن،
• زمان وقوع زلزله و
• نوع و جهت زلزله و جنس امواج آن
در میزان خسارت و تلفاتش موثر بوده و عملاً تعدیل یا کنترل آن ها در توان انسان ها نیست، اما می توان بهره مندی از سرپناهی ایمن با حداقل تهدیدات در هنگام زلزله را روشی برای به حداقل رساندن میزان خسارات جانی ناشی از آن دانست .

زلزله و سازه های LSF

امروزه  تولید سازه lsf به عنوان یکی از موثرترین روش های معماری و شهرسازی مقاوم در برابر زلزله مطرح هستند، جایی که با کمک روش های استاتیکی و مقاومت مصالح، هر قطعه فولاد سبک فولادین به نحوی به همسایگان خود متصل شده است تا بارهای وارده به آن به کمترین مقدار خود برسد .
در خصوص زلزله و سازه های LSF نیاز به تأکید است که این سازه های ضد زلزله نیستند بدین معنا که در برابر هر نوع لرزشی با هر میزان یا زمانی ایستادگی می کنند، بلکه بواسطه تست هایی که در مراحل کنترل کیفی از آن ها گرفته می شوند قادرند تا در برابر حد مشخصی (مثلاً 7 ریشتر) – که معمولاً بیشتر از سازه های معمولیست – در برابر لرزش ایستادگی کنند .

علاوه بر انعطافی که ماحصل نوع اتصال قطعات به یکدیگر است، سبکی را می توان عامل دیگری در مقاومت بالای این محصولات در برابر زلزله دانست . زمانی که وزن سازه ای کم است، به دلیل پذیرش گرانش و داشتن میزان درگیری کمتر با زمین، تأثیرپذیری کمتری هم در برابر لرزش داشته و بدین ترتیب کمتر آسیب می بیند .

نقش فولاد سبک در مقاومت در برابر زلزله

همانطور که اشاره شد اسکلت های فولادی دارای وزنی کم (حدود یک سوم ساختمان های معمولی) بوده و در عین حال انعطاف پذیر نیز هستند .این انعطاف پذیری بدین معناست که در هنگام وقوع زلزله یا طوفان های سهمگین ، به جای اینکه همچون تیرچه و ستون های آهنی شکسته بر سر ساکنین آوار شوند، خم شده و به تغییر حالت خود با حفظ ساختار اجازه خروج به حاضرین را می دهد .
از آنجایی که امکان شکستن جوش آهنی و جدا شدن اتصالات از محل برخوردشان وجود دارد، استفاده از پیچ و مهره سبب می شود تا نحوه پیوستگی این محصولات به یکدیگر ایمن تر شود . در ادامه گفتنیست که این محصولات به دلیل ضدزنگ بودن نیازی به تعمیرات و نگهداری زیادی نداشته و این عامل نمی تواند در بلند مدت موجب سست شدن اسکلت فلزی شود .

فلسفه طراحی سازه های پیش ساخته ال اس اف استفاده از عناصری ضعیف اما پرتعداد به جای عواملی قوی اما کم تعداد است ! در سازه های سنتی ساز وجود مقاطع آهنی ضربدری شکل در برخی دیوارها سبب می شود تا این ساختمان پیش ساخته به هنگام لرزش حرکتی نوسانی نداشته و به سرعت به حالت استوار و استیبل خود برسند . حال تصور کنید در زلزله و سازه های LSF که همه مقاطع با دقتی ماشینی بریده و به صورت دستی روی یکدیگر بسته شده اند این ویژگی مثبت تا چه حد افزایش می یابد .

خانه پیش ساخته در ایران : با نگاه به تاریخچه خانه‌های پیش ساخته چه به شکل سنتی و چه به شکل مدرنشان، با جرأت می توان گفت که کشورهای غرب آسیا از جمله ایران کمترین نقش را در پیدایش و گسترش آن ها داشته اند.

در همین رابطه با فرض اینکه ویژگی اصلی این نوع ابنیه را ساخت بخش های اصلی در یک مکان و مونتاژ و سرهم کردن آن ها در مکانی دیگر بدانیم، ادعا می شود که قدمت جاده Sweet Track در انگلستان امروزی به 3800 سال پیش برگشته، ردپای این سازوکار در سریلانکای 2000 سال پیش دیده شده، پادشاه پرتغال زلزله زدگان قرن 18 خود در لیسبون را بدین واسطه به سرعت اسکان داده و انگلیسی‌ها نیز جنگ زدگان لندنی را در طی جنگ جهانی دوم با کمک خانه های پیش ساخته سرپناه داده‌اند.

این در حالیست که به صورت موردی تر می توان به کلبه منینگ که در قرن 19 توسط نجاری لندنی ساخته شد، نخستین خانه هایی که مهاجرین انگلیسی با خود به آدلاید استرالیا بردند، بیمارستان‌هایی که فلورانس نایتینگل – پرستار معروف جنگی – در آن ها به بیماران رسیدگی می کرد و همچنین کیت های پستی در اوایل قرن 20 در آمریکا به عنوان نمونه های غربی این نوع خانه ها اشاره کرد.

با توجه به این توضیحات می توان گفت که ساخت چنین خانه‌هایی خواستگاهی اروپایی-آمریکایی داشته و در ایرانی که پس از یکجا نشینی مردم در خانه‌های سنگی، چوبی یا کاهگلی و سپس تیرآهنی و بتنی ساکن شدند ردی از این نوع سازه‌ها دیده نمی شود.

با همین توضیحات بی دلیل نیست که امروزه جا انداختن فرهنگ استفاده از این محصولات سخت بوده و عده فراوانی به توانایی و مزایای این نوع سازه‌ها توجهی ندارند. از این روی تصمیم گرفتیم تا در ادامه به بررسی خانه پیش ساخته در ایران بپردازیم.

خانه‌ای به سلیقه ایرانیان

زمانی که از الگوهای ایرانی و اسلامی معماری سخنی به میان می‌آید، در موارد متعددی استفاده از یک طرح اسلیمی و چند بته جقه همه آنچیزیست که برای بومی سازی بنای مورد نظر استفاده می شود .

حال اینکه نه تنها این طرح ها ممکن است به ساختمان مورد نظر نیاید، بلکه ممکن است خود سازه نیز با محل قرارگیری یا همسایگان خود سنخیت و تناسبی نداشته باشد که این امر نمره منفی این راهکار را دوبرابر می کند . این در حالیست که در موارد بسیاری منظور از سازه ای ایرانی و اسلامی ساختمانی با ویژگی های ساختاری خاصی می باشد و این اقدامات باید در بنای آن به کار برود و نه فقط ظاهر ساختمان!

به عنوان مثال عدم استفاده از سقفی بلند، قرارگیری حمام و دستشویی در دورترین قسمت خانه، استفاده از سطح زمین و داشتن متراژی زیاد به جای احداث طبقاتی بیشتر، حفظ حریم شخصی افراد، نحوه نورگیری و گرمایش و سرمایش با کمترین میزان انرژی، تعبیه پیر نشین در جلوی درب خانه، وجود فضای سبز به ویژه با درختان میوه ، استفاده از مصالح بومی و متناسب با محیط و ... از جمله عواملیست که باید در ساخت این خانه ها رعایت شده، می توان رد این موارد را در میان فرهنگ و سنتمان بیابیم، با بسیاری از تئوری ها و علوم امروزی ثابت شده و همخوانی دارد اما در کشور ما کمتر به آن ها توجه می شود .

خانه پیش ساخته در ایران

از نکات جالب توجه توضیحات فوق این است که بسیاری از این موارد با یک ساختمان پیش ساخته و تولید سازه lsf قرابت بیشتری داشته و چنانچه خانه پیش ساخته در ایران را از این منظر نگاه کنیم حتی نسبت به ساختمان هایی که همینک در آن ها زندگی می کنیم با فرهنگ و روحیات ما سازگاری بیشتری دارند .

پرواضح است که به دلیل تعدد طرح های موجود از خانه پیش ساخته در ایران ، عده ای به یاد سازه هایی با جداره های تمام شیشه ای یا معماری پست مدرن بیافتند که در تضاد با توضیحات فوق است، اما از آنجایی که این سازه ها با نظر به سلیقه کارفرما طراحی و ساخته می شوند می توان گفت که همه نکات مثبتی که در ذهن وی وجود دارد پیاده می شود .

بدین ترتیب خانه یا ویلایی با قابلیت جابجایی، با میزان مصرف بهینه انرژی و مقاوم در برابر زلزله، با قابلیت سفارشی سازی و چینش دلخواه، با محصولاتی قابل بازیافت در اسرع وقت و هزینه ای مقرون بصرفه توسط آنان خریداری می گردد .

نهایتاً گفتنیست که مجموعه رسیس استاد به عنوان یکی از مجموعه های شاخص فعال در حوزه خانه پیش ساخته در ایران با داشتن رزومه ای قدرتمند و پشتوانه ساخت صدها خانه ماژولار در سراسر ایران، مفتخر است تا با دریافت توضیحاتی در خصوص عناصر مورد نیاز شما از یک ساختمان، نوع سازه، تعداد طبقات و کاربرد آن‌ها و همچنین بودجه اختصاص داده شده به این کار طرحی اختصاصی و مطلوب را تقدیم حضورتان کند . برای کسب اطلاعات بیشتر با ما در ارتباط باشید .

کارخانه تولید سازه ال اس اف : از یادداشت های قبلی به یاد داریم که سازه ال اس اف به نوعی از خانه های پیش ساخته گفته می شد که متشکل از قطعات بیشماری از جنس فولاد سبک بوده، در محیط یک کارخانه تولید شده و پس از انتقال به زمین سایت مورد نظر با استفاده از پیچ های سر مته ای ، بولت ها و سایر اتصالات، اسکلت سازه مورد نظر را به وجود می‌آوردند .

با گذر از تکرار مکررات باید گفت که چنانچه قصد طراحی و خرید یکی از این سازه ها را دارید، بدیهیست که بواسطه عدم داشتن تجربه ای قبلی یا فردی که شما را در این راه راهنمایی کند ملزم به جستجوی میدانی یا یافتن بهترین گزینه از میان ده ها موردی که احتمالاً در فضای مجازی یافته اید هستید .

از آنجایی که تنها رزومه و مشاهده ماحصل خروجی این مجموعه ها می تواند به ما در انتخاب بهترین سازنده  تولید سازه lsf  کمک کند، پس می توانیم پس از حذف گزینه ها، سازوکار و تکنولوژی خط تولید یک کارخانه تولید سازه ال اس اف را عاملی مهم برای انتخاب گزینه های باقی مانده بدانیم .
در همین رابطه از آنجایی که پیشتر به بررسی پروژه های انجام گرفته توسط « رسیس استاد » پرداخته و تصاویر آن ها نیز در گالری سایت موجود است، اینک خالی از لطف نیست که به بررسی فناوری ساخت این محصولات نیز بپردازیم و بدین ترتیب قدمی دیگر به شناخت این کارخانه تولید سازه ال اس اف نزدیک شویم .

در یک کارخانه تولید سازه ال اس اف مطرح از چه فناوری ساخت و تولیدی استفاده می شود ؟
با توجه به اینکه کاهش ضایعات و به فراخور آن کاهش هزینه ها، بهبود کیفیت و ایمنی، افزایش سرعت و به حداقل رساندن خطاهای انسانی به ویژه در انبوه سازی و پروژه های کلان از جمله مهمترین اهداف مجموعه های فعال در حوزه های عمرانیست، کارخانجات تولید سازه های ال اس اف نیز با نیم نگاهی به این اهداف به سوی مکانیزه کردن روش های تولید خود رفته و به انجام کار با کمک نرم افزارهایی منطبق با ماشین افزارهای پیشرفته، در صدد ساخت محصولاتی با کمترین درصد خطا پیش رفته اند .

در همین رابطه نرم افزار و دستگاه‌های نورد سرد «فریم‌کد» به عنوان کاربردی‌ترین واسطه ها در این حوزه وظیفه طراحی، مدلسازی و ساخت سازه های مورد نظر را بر عهده دارند .

در خصوص نرم افزار‎های شرکت FrameCAD می توان گفت که این محصولات به منظور طراحی و ساخت سازه های فولادی سبک نورد شده مورد استفاده قرار می گیرند که خود شامل دو زیر گروه Structure (مناسب طراحی مناسبتی) و Detailer (مبدل ابعاد و نوع سازه انتخابی به قاب های طراحی شده با جزئیات) می باشد .

در خصوص "فریم کد دیتیلر" لازم به ذکر است که این نرم افزار توانایی انتقال مستقیم و اتوماتیک نقشه های مذکور را به دستگاه های برش و ساخت داشته و سبب می شوند تا طرح مورد نظر مشتری به طریقی کاملاً اتوماسیونی به قطعاتی فیزیکی تبدیل شوند.
زمانی که یک طرح پیش از ساخت به صورت کامپیوتری شبیه سازی می شود، سبب می گردد تا در صورت داشتن خطاهای احتمالی پیش از رفتن به مرحله ساخت اصلاح شده و با کمک نمایش سه بعدی قاب های طراحی شده اصلاحات لازم و تغییرات ثانویه اعمال گردد .

درباره ماشین‌آلات تولید ساختمان پیش ساخته
در حال حاضر دو روش کلی برای ساخت سازه های فولادی سبک در کارخانه تولید سازه ال اس اف وجود دارد که به مورد کارگاهی آن که با نورد ساده ورق شروع شده و نیروی انسانی تغییراتی را روی آن‌ها اعمال می کنند روش روسی گفته می شود .

این در حالیست که در روش نیوزلندی (به مناسبت نیوزلندی بودن مجموعه Framecad) دو ماشین افزار 89 و 150 میلیمتری به سوراخکاری، پانچ، لبه برداری ، گوشه گیری و پخ زنی این ورق ها می پردازند تولید سازه به روشی ماشینی گفته می شود . با شکل گرفتن ساختار این قطعات، ماشین آلات مذکور آن ها را در ابعادی مشخص برش داده، کد حاوی اطلاعات هریک را روی آن ها به چاپ رسانده و نهایتاً با بسته بندی قطعات آن ها را آماده حمل می کند .

از دیگر مزایای استفاده از این محصولات می توان به تطبیق پذیری FRAMECAD با سیستم Relyant به منظور استفاده از طرح های موجود و طراحی با افزایش 30 درصدی راندمان استفاده از فضا اشاره کرد .

پیش سازی : در روش‌های مرسوم ساخت و ساز یک بنا، معمولاً شاهد این هستیم که اجزا، قطعات و مواد مصرفی مورد نیاز برای برپایی آن در سایت کارگاهی مورد نظر گرد هم آمده و طی ترکیب شدن با یکدیگر، اسکلت اصلی ساختمان را تشکیل می‌دهند . این در حالیست که در روشی نوین که آن را پیش سازی (Prefabrication) می‌خوانیم، همه محصولات و اجزای مورد نیاز دقیقاً به همان شکلی که باید مورد استفاده قرار گیرند درآمده و سپس این قطعات پازل گونه به منظور مونتاژ و سرهم شدن به سایت مذکور منتقل می‌شوند .

تئوری و روند پیش سازی

زمانی که به مراحل ساخت یک بنا به روش‌های مرسوم در کشورمان دقت می‌کنیم، می‌بینیم که ساخت این بنا در حدود یک سال طول کشیده، در طول مدت برپایی این سازه مواد اولیه بسیاری نظیر انواع تیرآهن و میلگرد، شن و ماسه، گچ و سنگ و سایر مواد مصرفی در ساختار مورد نظر در یک مکان تلنبار شده بدین ترتیب کارفرما خود را با مشکل کمبود جا و به فراخور آن بی‌نظمی، افزایش هزینه‌های پرتی، افزایش زمان ساخت و افزایش خطر سرقت این مواد درگیر می‌کند .

این در حالیست که طبق تئوری پیش سازی ، کارهای مشابه باید به طور پیوسته یا همزمان انجام شوند! در همین رابطه با گروه‌بندی عملیات‌های مختلف که موجب به وجود آمدن شرایط سری‌کاری می‌شود، نیروی کار حرفه‌ای و زبده با در اختیار داشتن فضا و تجهیزات مورد نیازش و همچنین انجام اقدامی که در پی تکرار ملکه ذهن وی شده است کارها را در یک کارخانه با سرعت بیشتری انجام می‌دهد ؛ فلذا بی‌دلیل نیست که در انبوه‌سازی و پروژه‌هایی با تکرار یک طرح کلی، زمان و هزینه‌های انجام آن با پیش‌ساختگیکاهش می‌یابند .

به هنگام ساخت یک ساختمان پیش ساخته ، به جز شالوده ساختمان که باید آرماتور بندی شده و نیازمند استفاده از این مصالح است، سایر قسمت‌ها در کارخانه‌های متخصص حوزه ساختمان پیش ساخته و تولید سازه lsf آماده شده و در زمانی بمراتب کوتاه‌تر، بواسطه پیچ و مهره و سایر روش‌هایی که قابلیت جابجا شدن سریع را دارند برپا می‌شوند .

تاریخچه ساخت بناهای پیش ساخته

زمانی که به تجهیزات و قطعاتی که برای ساخت یک خانه پیش ساخته امروزی لازم است نگاه می‌کنیم، به اشتباه اینگونه تصور می‌شود که این خانه‌هایی که از قضا مدت زیادی هم نیست که وارد ایران شده‌اند دارای پس زمینه محدود و عمر کوتاهی بوده‌اند و بدون کمک تجهیزات یا هنر مهندسین و صنعتگران امروزی قابل طراحی و ساخت نمی‌باشند .

این در حالیست که قریب به 3800 سال پیش از میلاد مسیح، ساکنین انگلیس امروزی از این متد برای برپایی راه‌های جاده‌ی خود استفاده کرده و از الوار‌های برش خورده و پیش ساخته به جای ساخت مصالح در محل برای برپایی آن استفاده کرده‌اند. به عنوان مثال در جاده Sweet Track یا «باریکه سویت» قطعاتی مونتاژ شده پیدا شده است که نشان می‌دهد قطعات پازل گونه آن در جای دیگری ساخته و سپس به اینجا منتقل شده است .

به عنوان مثالی دیگر، قریب به 2000 سال پیش پادشاهان سریلانکایی در قلمروهای Anuradhapura و Polonnaruwa به منظور ساخت بناهایی غول‌پیکر، برخی از قسمت‌های این بنا را به نحوی طراحی میکردند که بتوان آن را در محل دیگری ساخت و سپس به سازه اصلی الصاق کرد .

ایجاد تحولاتی محسوس در معماری پرتغال و انگلیسی

همانطور که احتمالاً می‌دانید در سال 1755 زلزله‌ای مهلک لیسبون پایتخت پرتغال را لرزانده و موجب بروز خساراتی بی سابقه در منطقه Baixa شد، به طور که برای بازسازی آن نیاز به طرحی عظیم ، زودبازده و ارزان در مقیاسی بزرگ بود، طرحی که بواسطه پیش سازی خانه‌هایی چوبی موجب کنترل پیامدهای منفی ناشی از این زلزله شد .

در همین رابطه Sebastião José de Carvalho e Melo ملقب به Conde de Oeiras به عنوان یکی از سرشناس‌ترین سیاست‌مداران تاریخ پرتغال و قدرتمندترین وزیر سلطنتی D. Jose I در پی حادثه فوق دست به ابداع سبک معماری و شهرسازی Pombaline زد که در آن خانه‌هایی پیش ساخته و ضد زلزله در ارتفاع زیاد و طولی چند طبقه زمین‌های خارج شهر را در بر می‌گرفتند .

با گذر زمان و ورود به عصر حاضر، استرالیایی‌ها از جمله شاخص‌ترین ملیت‌هایی بودند که دست به واردات خانه‌های پیش ساخته از انگلستان زدند . این روش که در طول جنگ جهانی آزمون خود را پس داده و بسیاری از جنگ زدگان لندنی را سرپناه داده بود، اینک با درنوردیدن مسافتی طولانی و همچنین پذیرش تغییرات جدید و مفید (از جمله استفاده از سیمان در ساختار این محصول) به دست مردم کشورهای دیگر نیز می‌رسید .

با عنوان یک مثال شاخص دیگر از پیش سازی می‌توان به از کاخ بلورین (The Crystal Palace) اشاره کرد، بنایی که در قرن 19 و به وسیله آهن و شیشه ساخته شده است. ایستگاه کوچک قطار اکسفورد را می‌توان نمونه کوچکتر آن دانست .